Nguồn nước cấp, đặc biệt là nguồn nước mặt đang bị ô nhiễm nghiêm trọng bởi các hợp chất hữu cơ, các chất vi lượng do chất thải sinh hoạt, sản xuất và tác động của biến đổi khí hậu. Do đó, cần xây dựng hệ thống xử lý nước tiên tiến, đạt chuẩn quốc tế với giá thành phù hợp tại Việt Nam.

Chiều 13/3/2024, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội và Đại học Nagasaki Nhật Bản đã phối hợp tổ chức: Hội thảo khởi động và Khánh thành phòng thí nghiệm Dự án SATREPS: “Phát triển hệ thống cấp nước thích ứng với nguồn nước ô nhiễm”.

Tham dự hội thảo, về phía Nhật Bản có bà Uno Junko – Đại diện JICA Nhật Bản; ông Shinoda Takanobu – Phó Trưởng đại diện JICA Việt Nam; PGS.TS Takahiro Fujioka – Đại học Nagasaki, Chủ nhiệm Dự án phía Nhật Bản cùng các chuyên gia là thành viên trong dự án.

Về phía Việt Nam có ông Trần Hoài Anh – Phó Cục trưởng Cục Hạ tầng Kỹ thuật, Bộ Xây dựng; ông Nguyễn Ngọc Điệp – Chủ tịch Hội Cấp Thoát nước Việt Nam (VWSA); PGS.TS Hoàng Tùng – Hiệu trưởng Trường ĐH Xây dựng; PGS.TS Nguyễn Hoàng Giang – Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Xây dựng, Giám đốc Dự án; GS.TS Nguyễn Việt Anh – Phó Chủ tịch VWSA, Trưởng Bộ môn Cấp Thoát nước Trường ĐH Xây dựng và đại diện các công ty cấp thoát nước, các trường đối tác.

Phát biểu khai mạc hội thảo, PGS.TS Hoàng Tùng – Hiệu trưởng Trường ĐH Xây dựng cho biết, hiện nay, Việt Nam đang đối mặt với tình trạng suy giảm và ô nhiễm nguồn nước, đặc biệt là nước mặt. Do đó, Chính phủ đã đầu tư rất nhiều nguồn lực và ứng dụng công nghệ xử lý nước hiện đại nhằm phục vụ người dân. Tuy nhiên, nhìn chung chi phí vận hành và đầu tư rất cao nên chưa thể phát huy tối đa hệ thống cấp nước, đảm bảo mục tiêu cung ứng nguồn nước an toàn cho người dân.

Nhận thấy tính cấp thiết của vấn đề, dự án SATREPS “Phát triển hệ thống cấp nước thích ứng với nguồn nước ô nhiễm” đã được Chính phủ Nhật Bản phê duyệt thuộc Danh sách hợp tác kỹ thuật đối với Việt Nam. Dự án được Trường ĐH Xây dựng và ĐH Nagasaki Nhật Bản thực hiện trong thời gian 5 năm (2023-2028) dưới sự hỗ trợ của JICA và JST.

Ông Hoàng Tùng bày tỏ mong muốn sau khi nghiên cứu thành công, với sự hỗ trợ của Bộ Xây dựng cùng VWSA và các công ty, đối tác thì công nghệ xử lý nước tiên tiến với giá thành hợp lý này sẽ đi vào thực tế.

Chia sẻ thêm về dự án, ông Takanobu – Phó Trưởng đại diện JICA Việt Nam bày tỏ tin tưởng về khả năng hợp tác giữa hai bên và kỳ vọng về những ý nghĩa quan trọng mà dự án mang lại trong tương lai.

Ở góc độ quản lý, ông Trần Hoài Anh – Phó Cục trưởng Cục Hạ tầng Kỹ thuật, Bộ Xây dựng đánh giá cao dự án hợp tác lần này giữa Trường ĐH Xây dựng và Đại học Nagasaki Nhật Bản.

Ông Trần Hoài Anh cho biết, nước ta có khoảng 750 nhà máy nước sạch với tổng công suất 11,2 triệu m3/ngđ. Mặc dù, các nhà máy vận hành hết công suất nhưng vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu cho người dân.

Cùng với đó, quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh chóng trong thời gian qua và tình trạng ô nhiễm nguồn nước đã kéo theo nhiều hệ lụy. Do đó, kết quả nghiên cứu sẽ có ý nghĩa vô cùng quan trọng nhằm đảm bảo cấp nước an toàn cho người dân.

Ông Trần Hoài Anh hoan nghênh và bày tỏ mong muốn triển khai thành công dự án và hai bên sẽ có thêm nhiều dự án hợp tác hiệu quả hơn nữa trong tương lai.

Về phía VWSA, ông Nguyễn Ngọc Điệp, Chủ tịch VWSA cho biết, cùng với 400 hội viên, Hội sẽ luôn cổ vũ, động viên và hỗ trợ trong khả năng có thể để nhân rộng dự án nhằm mang lại lợi ích cho ngành Cấp Thoát nước Việt Nam. Đây sẽ là tiền đề chuyển giao công nghệ vào thực tế, ứng dụng khoa học công nghệ sâu rộng trong cuộc sống, đảm bảo mục tiêu cấp nước an toàn.

Mặt khác, ông Nguyễn Ngọc Điệp cho biết thêm, bên cạnh cấp nước, thoát nước và xử lý nước thải cũng là vấn đề bức thiết hiện nay. Ông bày tỏ mong muốn trong thời gian tới, sẽ có cả các dự án nghiên cứu về lĩnh vực thoát nước.

Dự án SATREPS là hướng nghiên cứu triển vọng nằm trong khuôn khổ đối tác nghiên cứu KHCN phục vụ Phát triển Bền vững. Đây cũng là dự án có quy mô lớn nhất dưới khuôn khổ tài trợ ODA của Chính phủ Nhật Bản cho các nghiên cứu có tính toàn cầu với mục tiêu là phát triển và ứng dụng công nghệ nhằm giải quyết các vấn đề toàn cầu và nâng cao năng lực cho các đơn vị nghiên cứu của Nhật Bản và các quốc gia đối tác.

Dự án được kỳ vọng sẽ trở thành bước đi đột phá, giải quyết các thách thức về các chất ô nhiễm mới cũng như giảm thiểu chi phí trong quá trình vận hành sản xuất.

Nhằm hiện thực hóa mục tiêu này, Trường ĐH Xây dựng cam kết dành tất cả nguồn lực để tiến hành nghiên cứu, phát triển công nghệ xử lý nước bằng màng lọc nano tiên tiến có mức độ tiêu thụ năng lượng và hóa chất thấp; Hệ thống quan trắc chất lượng nước online hiệu quả đảm bảo cấp nước an toàn.

Chung Anh